Łazienka dla niepełnosprawnych

Łazienka dla niepełnosprawnych to dzisiaj nic niezwykłego - przyznacie. Podobnie  dostępność toalet w miejscach publicznych, urzędach czy szpitalach nie budzi już większego zaskoczenia. Łazienka dla osoby niepełnosprawnej powinna spełniać wszelkie wymogi komfortu i bezpieczeństwa, nie tylko w miejscach użyteczności publicznej, ale również w domowym zaciszu.

Wiedzą o tym producenci artykułów sanitarnych i wyposażenia łazienek, którzy od wielu lat oferują asortyment projektowany również pod potrzeby osób niepełnosprawnych.  Świadome decyzje i ciągły rozwój technologiczny, zapewniają użytkownikom takiego wyposażenia nowe możliwości i perspektywy funkcjonowania w społeczności.  

Planowanie łazienki dla niepełnosprawnych - podstawy

I dzisiaj właśnie uwagę skupimy na dostępnych rozwiązaniach i pomysłach, planując remont lub budowę łazienki dedykowanej dla osoby niepełnosprawnej. Jeśli pomieszczenie przewidziane będzie dla jednej osoby, dobór odpowiednich produktów zależeć będzie w dużej mierze od stopnia i rodzaju jej niepełnosprawności. Jeśli jesteśmy inwestorem /wykonawcą budynku użyteczności publicznej lub zbiorowego zamieszkania, musimy zachować określone standardy wyposażenia sanitariatów, zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Elementy wyposażenia łazienki dla osoby niepełnosprawnej

• drzwi do łazienki w niestandardowych rozmiarach,
• wanna lub prysznic,
• umywalka i bateria umywalkowa,
• krzesełko pod prysznic dla niepełnosprawnych,
• miska klozetowa – wolnostojąca lub podwieszana,
• wszelkiego rodzaju poręcze i uchwyty, zabezpieczające użytkownika przed upadkiem, ale również ułatwiające poruszanie się po łazience,
• windy i podnośniki służące do bezpiecznego przenoszenia osoby,
• lustro, wieszaki,
• podłoga z płytkami antypoślizgowymi,
• uchwyt na papier toaletowy itp.

 

Przeznaczenie łazienki i jej lokalizacja

Pierwszym podstawowym pytaniem projektanta, jeśli zdecydujemy się  skorzystać z jego usług, będzie to dotyczące przeznaczenia pomieszczenia i jego lokalizacja. W przypadku łazienki dla niepełnosprawnych w bloku, jej wyposażenie zostanie niejako spersonalizowane ściśle pod oczekiwania użytkownika i stopnia jego niepełnosprawności.

Jeśli natomiast jesteśmy inwestorem lub wykonawcą łazienki dla niepełnosprawnych, mającej charakter pomieszczenia użyteczności publicznej, projektant przygotuje pełną dokumentację oraz propozycję wyposażenia sanitarnego, dedykowanego dla tego rodzaju inwestycji.

Sprawdźmy zatem, jakie rozwiązania techniczne i pomysły wyposażenia łazienki dla niepełnosprawnych możemy wykorzystać, aby zachować walory użytkowe pomieszczenia.

Niewątpliwie warto rozpoczynać każdą pracę od podstaw. W naszym rozumieniu będzie to zawsze i równolegle projekt pomieszczenia oraz kosztorys.

Łazienka w obiektach użyteczności publicznej i strefach wspólnych

W przypadku obiektów użyteczności publicznej i łazienek planowanych w strefach wspólnych, toaleta dla niepełnosprawnych będzie przede wszystkim większa niż standardowa. Wyposażona będzie także w dodatkowe elementy ułatwiające wykonanie czynności higienicznych np. osobom poruszającym się na wózku inwalidzkim. W takim pomieszczeniu nie znajdziemy raczej prysznica dla niepełnosprawnych, ani krzesełka pod prysznic dla niepełnosprawnych. Zauważymy jednak na pewno większą przestrzeń, barierki i uchwyty mocujące oraz szerokie drzwi (minimum 100 cm) umożliwiające skorzystanie z toalety przez osobę poruszającą się na wózku inwalidzkim. Ważnym aspektem wyposażenia będzie niewątpliwie miska klozetowa. Decydując się na wersję montażu na stelażu, pamiętać należy o dostosowaniu wysokości ceramiki do poziomu siedziska wózka inwalidzkiego, po to aby użytkownik mógł podjechać możliwie najbliżej muszli i bez problemu się na nią przenieść. Przyjmuje się, że miska powinna mieć około 70 cm długości lub więcej i być zawieszona na wysokości około 48 cm. Po lewej i prawej stronie powinno się zachować wolną przestrzeń o szerokości co najmniej 90 cm. Należy pamiętać także o zamontowaniu uchwytów mocujących obok miski klozetowej. Uchwyty takie mogą być przytwierdzone na stałe lub przymocowane  i składane. Zastosowanie stelaża podtynkowego zagwarantuje dodatkową stabilność miski klozetowej, dlatego najczęściej to rozwiązanie brane jest pod uwagę przy wyposażaniu toalet dla osób niepełnosprawnych.

Zastosowanie umywalki podwieszanej wymaga również wykorzystania stelaża podtynkowego. Taki  sposób montażu, zagwarantuje osobom na wózkach inwalidzkich możliwość podjechania blisko umywalki. Nie powinniśmy stosować w tym przypadku żadnych szafek umywalkowych, ponieważ jedynie takie rozwiązanie zapewni odpowiednią ilość miejsca na nogi osobie, poruszającej się na wózku inwalidzkim. W tym przypadku możliwe jest również wykorzystanie umywalek wpuszczanych w blat. To rozwiązanie jest mocno zbliżone do umywalek podwieszanych, jeśli będziemy pamiętać o zachowaniu wolnej przestrzeni na nogi. Długa dźwignia mieszacza baterii umywalkowej z pewnością ułatwi jej użytkowanie i szybkie ustawienie strumienia wody podobnie, jak zastosowanie baterii z fotokomórką. Należy bezwzględnie pamiętać o zachowaniu odpowiednich wysokości podczas montażu armatury i ceramiki sanitarnej, która powinna być dopasowana przede wszystkich do osób poruszających się na wózkach inwalidzkich. Optymalna wysokość mocowania górnej krawędzi umywalki to 80 cm, a jej szerokość nie powinna być mniejsza niż 60 cm. Wówczas udostępniamy użytkownikowi także miejsce na oparcie łokci. Odpowiednią wysokość montażu warto uwzględnić również przy planowaniu wszelkiego rodzaju haczyków lub podajników na ręczniki.

 

Łazienka dla osoby niepełnosprawnej – szpitale

Myśląc szczegółowo o wszelkich wyjątkach, nie możemy ograniczać się w planowaniu i zawsze należy dogłębnie przeanalizować potrzeby wszystkich użytkowników. Nieco innym przykładem łazienki dla niepełnosprawnych w obiektach użyteczności publicznej będzie łazienka na oddziale szpitalnym. W tym przypadku musi ona posiadać (poza elementami omówionymi powyżej) także prysznic dla niepełnosprawnych i/lub wannę, w zależności od potrzeb i budżetu inwestora.

W przypadku prysznica, niewątpliwie ogromnym ułatwieniem przy użytkowaniu będą:

• szerokie drzwi umożliwiające swobodne wejście lub wjazd wózkiem do środka,
• brak przeszkód na poziomie podłogi poprzez zastosowanie zabudowy płytkowej z odpowiednim skosem i odpływem wody (płytki antypoślizgowe)
• kabina prysznicowa przystosowana dla osób niepełnosprawnych
• taboret pod prysznic dla niepełnosprawnych lub krzesełko przymocowane do ściany w formie składanej.
• uchwyty pod prysznic dla niepełnosprawnych, powinny być one zamocowane również w przypadku zastosowania wanny, ponieważ w znaczny sposób ułatwiają one wyjście z kąpieli.

Omawianie zasadności montażu tego rodzaju wyposażenia nie wymaga raczej szczególnego rozwinięcia. Istnieją określone i sprawdzone standardy, których zachowanie gwarantuje spełnienie oczekiwań użytkowników oraz ustawodawcy.

 

Łazienka pod indywidulane potrzeby osoby niepełnosprawnej.

Podobne zasady wyposażania łazienek można odnieść do realiów indywidualnych i w zależności od stopnia, i specyfiki niepełnosprawności dobrać takie elementy do projektu, które będą pomocne, praktyczne i w znacznym stopniu ułatwią korzystanie z łazienki.

W przypadku, kiedy będzie to niewielka łazienka dla niepełnosprawnych w bloku, to już nieco inne wyzwanie. Wymaga ono rozsądnych decyzji, które w tym przypadku powinny być ukierunkowane na określonego użytkownika. I to przede wszystkich od jego stopnia niedyspozycji zależeć musi dobór określonej armatury i urządzeń wspomagających. Niestety w tym przypadku każdy projektant ma jednego poważnego przeciwnika tj. przestrzeń. Wielu producentów ceramiki i wyposażenia łazienek posiada jednak w swojej ofercie gamę produktów, które z powodzeniem można instalować w mniejszych obiektach.   

Osoby w podeszłym wieku z ograniczoną motoryką ruchową.

Wszystkie wspomniane zagadnienia, dotyczące specjalistycznego wyposażenia obiektów sanitarnych, możemy z powodzeniem stosować również przy projektowaniu łazienek dla osób starszych o ograniczonej motoryce ruchowej. Jeśli będą to inwestycje indywidualne to ograniczają nas wówczas jedynie powierzchnia i oczekiwania użytkownika. Jeśli natomiast będzie to inwestor budujący sanatorium lub dom spokojnej starości, wymagania obowiązkowe będą nieco inne, albowiem związane z użytkowaniem przez osoby o bardzo różnorodnych schorzeniach i poziomach niepełnosprawności. W takich przypadkach należy wziąć pod uwagę spektrum najbardziej rozbudowanych możliwości wyposażenia takich pomieszczeń.

Pomyślmy także o uchylanym lustrze, poręczach przy umywalce, odpowiednich wysokościach każdego urządzenia lub rzeczy, z której korzysta niepełnosprawny. Pamiętajmy o optymalnym oświetleniu, włącznikach na odpowiedniej wysokości oraz antypoślizgowych płytkach podłogowych. 

 

Dopasuj łazienkę do określonych potrzeb

Wiele rozwiązań dla niepełnosprawnych, dedykowanych jest przede wszystkim dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich, ponieważ wymagania te są wyjątkowo restrykcyjne. Projektanci uwzględniają przeważnie w swoim planach opcje najbardziej wymagające. Pamiętajmy jednak, że nie każda osoba niepełnosprawna porusza się na wózku inwalidzkim. Niektóre formy niepełnosprawności nie wymagają tak restrykcyjnych zmian w wyposażeniu łazienki. Najważniejsze, aby pomieszczenie było przystosowane dla każdego użytkownika, nawet z niewielką wadą ruchową. Niepełnosprawność może wynikać także wyłącznie z podeszłego wieku i wówczas bardzo przydatne w łazience będą wszelkiego rodzaju uchwyty, drążki, krzesełko pod prysznic lub do wanny itp.

Podsumowanie

W XXI wieku życie osób dotkniętych niepełnosprawnością ruchową jest zdecydowanie łatwiejsze, niż przed laty. Świadczy o tym wiele czynników i procesów kształtujących się w naszych umysłach i zachodzących w otaczającej nas przestrzeni. Mają one często bezpośredni wpływ na komfort funkcjonowania tych osób. Zaliczymy do nich z pewnością  dźwiękowe sygnalizacje dla pieszych, przyjazne i przystosowane do przewozu inwalidów środki komunikacji miejskiej, usuwane na bieżąco bariery architektoniczne w budynkach mieszkalnych, urzędach, szpitalach, biurowcach czy centrach handlowo-rozrywkowych. Wyznaczone miejsca parkingowe dla osób uprzywilejowanych to także znak dojrzałości i odpowiedzialności dzisiejszych czasów. W te nowoczesne rozwiązania i pomysły znakomicie wpisują się także producenci armatury sanitarnej i wyposażenia łazienek dla niepełnosprawnych, ułatwiając osobom potrzebującym funkcjonowanie w niełatwym dla nich życiu.